Home Hoe werkt de verkiezing?

Hoe werkt de verkiezing?

Op 1 juni 2024 start de verkiezing Meest Toegankelijke Gemeente van Nederland 2024. Alle 342 Nederlande gemeenten en 3 bijzondere gemeenten Sint Eustatius, Bonaire en Saba doen automatisch mee aan ronde 1. Dit betekent dat alle gemeenten in Nederland door iedereen beoordeeld kunnen worden op hun toegankelijkheid. We kijken naar toegankelijkheid voor iedereen: voor mensen met een beperking en mensen zonder een beperking.

De 10 gemeenten met de beste beoordeling gaan door naar ronde 2. Dit is de halve finale. In de halve finale kan iedereen een stem uitbrengen op hun favoriete gemeente. De 3 beste gemeenten gaan door naar de finale. In de finale beoordeelt een vakjury deze gemeenten. De vakjury bepaalt uiteindelijk wie de titel Meest Toegankelijke Gemeente van Nederland 2024 verdient. Ook reikt de jury de aanmoedigingsprijs uit aan een gemeente die een bijzonder vermelding verdient.

Hieronder vind je een uitgebreide beschrijving van de regels die gelden in de verschillende rondes.

Ronde 1: gemeenten beoordelen

In ronde 1 vragen we inwoners van Nederland om een inhoudelijke beoordeling. Voor deze beoordeling maken we gebruik van een formulier.
De vragen gaan over 6 levensdomeinen. Deze levensdomeinen zijn: onderwijs en ontwikkeling, thuis, werk en inkomen, vrije tijd, vervoer en welzijn, gezondheid en ondersteuning.
Mensen kunnen van 1 juni t/m 30 juni 2024 een beoordelingsformulier invullen.
Iedereen mag beoordelen. Mensen met en zonder beperking, en mensen van alle leeftijden.
Het beoordelingsformulier bestaat uit 22 vragen, die meetellen in de eindscore. De 22 vragen zijn in drie niveaus verdeeld. Het verschil tussen die niveaus is bepaald door de mate van invloed die een gemeente heeft op het onderwerp. Zo heeft een gemeente directe invloed op de toegankelijkheid van stoepen en hun eigen website. Maar een gemeente heeft geen directe invloed op de toegankelijkheid van bijvoorbeeld restaurants en musea. Ze kunnen dat wel aanmoedigen.
Uiteindelijk wordt het gemiddelde van de 22 vragen berekend. Dit gemiddelde is de eindscore die de gemeente krijgt van een persoon. De antwoorden op de open vragen tellen niet mee voor de beoordeling.
Het maakt voor de eindscore niet uit hoe vaak iemand ‘weet ik niet’ invult.
Elke ingevulde vragenlijst telt even zwaar mee in de eindscore van de gemeente.
De eindscore van de gemeente is het gemiddelde van alle beoordelingen die die gemeente heeft ontvangen. Een grotere gemeente heeft dus niet meer kans om door te gaan naar een volgende ronde dan een kleinere gemeente, door de hoeveelheid beoordelingen.
Een persoon kan 1 beoordeling per gemeente uitbrengen. Na het indienen van een beoordeling moet de beoordeling via e-mail bevestigd (geverifieerd) worden. Zonder bevestiging telt de beoordeling niet mee. Deze mail ontvangt iedereen direct na het uitbrengen van de beoordeling.
Mensen mogen meer dan 1 gemeente beoordelen via hetzelfde mailadres.
Een persoon kan maar 1 beoordeling per gemeente uitbrengen. Na het indienen van een beoordeling moet de beoordeling via e-mail bevestigd (geverifieerd) worden. Zonder bevestiging telt de beoordeling niet mee. Deze mail ontvangt iedereen direct na het uitbrengen van de beoordeling.
Een gemeente moet minimaal 20 beoordelingen hebben gekregen om door te kunnen gaan naar de volgende ronde.
De stembussen sluiten op 30 juni 2024 om 23:59 uur.
De 10 best beoordeelde gemeenten gaan door naar ronde 2: de halve finale.
Alle ingevulde beoordelingen zijn anoniem. De e-mailadressen worden alleen gebruikt om te controleren of mensen maar 1 beoordeling per gemeente invullen.
De beoordelingen worden anoniem opgeslagen. De resultaten worden anoniem gedeeld met de beoordeelde gemeente.
Het is ook mogelijk om offline een gemeente te beoordelen. Er staat een printversie op de website van de verkiezing. Gemeenten kunnen het beoordelingsformulier printen en bijvoorbeeld in hun gemeentehuis verspreiden. Dat kunnen ook andere organisaties doen, zoals organisaties voor mensen met een beperking. Mensen kunnen ook bellen en samen met ons de beoordeling invullen.

Weegfactor van de vragen in ronde 1

Gemeenten worden op hun toegankelijkheid beoordeeld aan de hand van 22 vragen. Als een vraag gericht is op een punt waar de gemeente directe invloed op heeft, zal deze zwaarder meetellen in de uiteindelijke beoordeling. Hieronder vind je een tabel. Achter elke vraag staat hoe zwaar deze meetelt in het uiteindelijke cijfer dat een gemeente krijgt.

Vrije tijd

Hoe toegankelijk zijn supermarkten en winkels in deze gemeente voor iemand met een beperking?
Weegfactor 1.
Hoe toegankelijk zijn openbare toiletten in deze gemeente voor iemand met een beperking?
Weegfactor 2.
Hoe toegankelijk is de horeca (kroegen, restaurants, hotels) in deze gemeente voor iemand met een beperking?
Weegfactor 1.
Open vraag: Zou jij deze gemeente nog een advies of compliment willen geven op het gebied van vrije tijd?
Weegt niet mee.

Vervoer

Hoe toegankelijk zijn de stoepen en straten in deze gemeente voor iemand met een beperking?
Weegfactor 3.
Hoe toegankelijk is het openbaar vervoer (zoals bus, trein, tram of metro) voor iemand met een beperking?
Weegfactor 2. Hoe toegankelijk zijn parkeerplaatsen (voor auto’s, fietsen, scootmobiels) in deze gemeente voor mensen met een beperking?
Weegfactor 2.
Open vraag: Zou jij deze gemeente nog een advies of compliment willen geven op het gebied van vervoer?
Weegt niet mee.

Werk & inkomen

Hoe makkelijker kan iemand met een beperking werk vinden bij werkgevers in deze gemeente?
Weegfactor 2.
Hoe goed helpt deze gemeente mensen met een beperking en werkgevers om elkaar te vinden?
Weegfactor 3.
Hoe goed is deze gemeente zelf bezig met het aannemen van mensen met een beperking?
Weegfactor 3.
Open vraag: Zou jij deze gemeente nog een advies of compliment willen geven op het gebied van werk & inkomen?
Weegt niet mee.

Onderwijs & ontwikkeling

Hoe toegankelijk is het onderwijs in deze gemeente?
Weegfactor 2.
Hoe goed kunnen volwassenen met een beperking blijven leren in deze gemeente? Bijvoorbeeld door het volgen van een cursus.
Weegfactor 1.
Open vraag: Zou jij deze gemeente nog een advies of compliment willen geven op het gebied van onderwijs & ontwikkeling?
Weegt niet mee.

Welzijn, gezondheid & ondersteuning

Hoe toegankelijk zijn huisartsen, ziekenhuizen, fysiotherapeuten, psychologen en andere zorg voor iemand een beperking in deze gemeente?
Weegfactor 1.
Hoe makkelijk is het voor iemand met een beperking om hulpmiddelen (zoals een rolstoel), begeleiding en aangepast vervoer te krijgen in deze gemeente?
Weegfactor 3.
Open vraag: Zou jij deze gemeente nog een advies of compliment willen geven op het gebied van welzijn, gezondheid & ondersteuning?
Weegt niet mee.

Thuis

Hoe makkelijk kan iemand met een beperking in deze gemeente een passende woning vinden?
Weegfactor 2.
Hoe fijn is het wonen in deze gemeente voor iemand met een beperking?
Weegfactor 2.
Hoe toegankelijk zijn nieuwe projecten (bijvoorbeeld, een nieuwe woonwijk, nieuw winkelcentrum of zwembad) die worden gebouwd in de gemeente?
Weegfactor 3.
Open vraag: Zou jij deze gemeente nog een advies of compliment willen geven op het gebied van thuis?
Weegt niet mee.

Meedoen & gelijke behandeling

Hoe toegankelijk zijn de website en apps van deze gemeente voor mensen met een beperking?
o Weegfactor 3.
Hoe makkelijk zijn de informatie en communicatie vanuit deze gemeente te vinden?
o Weegfactor 3.
Hoe goed zijn de informatie en communicatie van deze gemeente te begrijpen?
o Weegfactor 3.
Hoe makkelijk is het om mee te denken over beleid en uitvoering van deze gemeente?
o Weegfactor 3.
Zou jij deze gemeente nog een advies of compliment willen geven op het gebied van meedoen & gelijke behandeling? (open vraag)
o Weegt niet mee.

Tot slot

Open vraag: Zou jij deze gemeente nog een advies of compliment willen geven?
Weegt niet mee.
Gesloten vraag: Op welke manier heb jij te maken met toegankelijkheid?
o Ik heb zelf een of meerdere beperkingen.
o Ik heb in mijn sociale kring iemand met een of meerdere beperkingen.
o Ik heb zelf geen beperking.
Weegt niet mee

Informatie over de beoordelingen van gemeenten.

De organisatie van de verkiezing neemt zo snel mogelijk na afloop van ronde 1 contact op met alle gemeenten.

Is je gemeente door naar de volgende ronde? Dan nemen we persoonlijk contact met je op.

Is je gemeente niet door naar de volgende ronde? Dan zijn er 2 opties:

Heeft je gemeente 5 of meer beoordelingen ontvangen? Deze resultaten delen we via mail met het contactadres dat bij ons bekend is. In deze mail roepen we op om bezig te blijven met toegankelijkheid. Hier geven we concrete handvatten voor en de VNG biedt ondersteuning.
Heeft je gemeente 4 of minder beoordelingen ontvangen? Dan ontvang je hier van ons een mail over. We delen de resultaten van de beoordelingen dan niet met je. In deze mail roepen we je op om meer werk te maken van toegankelijkheid.

Voorbereiding ronde 2

In augustus bereiden we ronde 2 voor. We halen informatie op bij de halvefinalisten en maken hiermee content voor de verkiezingswebsite. Ook maken we campagnemateriaal voor deze 10 gemeenten, lokale inclusieplatforms en betrokken inwoners. In augustus kan er dus nog niet worden gestemd.

De organisatie zoekt direct na het bekendmaken van de top 10 persoonlijk contact met de betrokken gemeenten. We motiveren zo gemeenten om zelf campagne te voeren. Hierbij ondersteunen we ze door het delen van digitale en fysieke campagnemiddelen. De samenvatting van hun beoordelingen, voorbeeldprojecten in de gemeente en citaten van bestuurders en ervaringsdeskundigen komen op de website van de verkiezing.

Wat moeten de 10 overgebleven gemeenten doen?

Het voorbereiden van het bezoek van de geheime gast. Elke gemeente in de top 10 krijgt bezoek van een geheime gast: ervaringsdeskundigen die de fysieke, sociale en informatie toegankelijkheid testen in de tien gemeenten. De geheime gasten blijven anoniem tot de verkiezingsuitslag. De geheime gast bezoekt verschillende plekken in elke gemeente, op basis van een vaste vragenlijst. Deze bezoeken worden samen met de betrokken kennispartner Ieder(in) voorbereid en geëvalueerd.

De organisatie van de verkiezing zoekt contact met de inclusieambtenaren en lokale inclusiegroepen om te horen op welke projecten zij trots zijn en welke plannen er zijn om de toegankelijkheid te verbeteren. Op basis van deze input bepaalt de organisatie naar welke plekken de geheime gast gaat.
Het organiseren van een inspiratiebezoek. We koppelen aan elke gemeente uit de top 10 minimaal 5 andere gemeenten. Tijdens inspiratiebezoeken kunnen betrokken (inclusie)ambtenaren uit die gemeenten meer horen over voorbeeldprojecten. Ook vragen we elke gemeente om een casus in te brengen op het gebied van toegankelijkheid. De VNG speelt een actieve rol bij deze bezoeken: welke handvatten biedt de VNG, bij welke vervolgstappen kan de VNG ondersteunen en welke netwerkfunctie kan het project Iedereen doet mee! vervullen? Zo vergroten we de impact van de verkiezing en sluiten we aan bij bestaande producten en bijeenkomsten van de VNG.
Het delen van beeldmateriaal. Elke gemeente krijgt een eigen promotiepagina met meer informatie over de toegankelijkheid van hun gemeente. We vragen 3 beelden (foto’s), die illustreren op welke manier de gemeente aan toegankelijkheid werkt. Er is op de pagina ruimte voor korte uitleg per foto. Hiervoor levert de gemeente zelf informatie aan.

Ronde 2: halve finale

Mensen kunnen van 1 september tot 30 september 2024 hun stem uitbrengen.
Mensen krijgen na het stemmen een mail. In die mail wordt hun gevraagd om hun stem te bevestigen.
Alleen de stemmen die via mail zijn bevestigd tellen mee.
Per mailadres kan er 1 stem worden uitgebracht.
Het is niet mogelijk om offline te stemmen. Dit zorgt helaas voor iets minder toegankelijkheid. Offline stemmen is alleen zeer fraudegevoelig, omdat er niet gecontroleerd kan worden wie de stemmen uitbrengen.
De 3 gemeenten met de meeste stemmen gaan door naar de finale. De 7 andere gemeenten maken nog wel kans op de aanmoedigingsprijs.
De organisatie van de verkiezing neemt na afloop van de stemronde met alle 10 de gemeenten contact op, om te laten weten of ze door zijn naar de finale. In dit contact nodigen we ze ook direct uit voor het uitreikingsmoment. Ieder van de 10 gemeenten maakt namelijk nog kans op de aanmoedigingsprijs én elke gemeente ontvangt dan een persoonlijk boekje met alle opgedane inzichten.
De organisatie deelt niet hoeveel stemmen een individuele gemeente heeft ontvangen.

Ronde 3: finale

Een vakjury bepaalt welke gemeente de titel Meest Toegankelijke Gemeente van Nederland 2024 krijgt en welke gemeente de aanmoedigingsprijs wint.

De vakjury baseert haar oordeel op:

de beoordelingen uit de eerste ronde van de verkiezing
de informatie die de gemeenten, samen met lokale ervaringsdeskundigen, op hun promotiepagina op de website in de tweede ronde zelf ter beschikking stellen
de indrukken en ingevulde vragenlijsten van de Geheime Gasten, die in de tweede ronde bij de top 10 gemeenten onaangekondigd op bezoek gaa de analyse van de digitale toegankelijkheid van de websites en apps van de gemeenten
de analyse van de digitale toegankelijkheid van de websites en apps van de gemeenten
de Lokale Inclusie Agenda van de gemeenten
de indrukken die zij zelf opdoen tijdens hun locatiebezoek aan de drie finalisten

De vakjury houdt er rekening mee dat iedere gemeente een unieke situatie heeft: een andere grootte, andere lokale uitdagingen en andere lokale keuzes.

De vakjury kijkt naar de drie soorten toegankelijkheid: fysieke, informatieve en sociale toegankelijkheid. Het gaat bijvoorbeeld om toegankelijkheid van gebouwen, de openbare ruimte, onderwijs, werk, recreatie en websites. Ook wordt er gekeken naar de 6 leefdomeinen die in de eerste ronde zijn beoordeeld door stemmers: